Rys historyczny Oddziału SITPNiG w Tarnowie

Tarnów to miasto, w którym od lat siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku prężnie rozwijał się przemysł gazowniczy. W roku 1877 rozpoczęła funkcjonowanie w Tarnowie prywatna gazownia, a ulice miasta, dworzec i synagogę oświetlało 750 lamp gazowych. Gaz który wówczas królował w Tarnowie to gaz miejski. W roku 1910 samorząd Tarnowa odkupił gazownię od właścicieli za pół miliona koron, a niedługo później nasze miasto było jednym z pierwszych w Polsce (po Lwowie, Borysławiu i Jaśle), w którym na większą skalę zaczęto korzystać z gazu ziemnego. Stało się to w efekcie podłączenia Tarnowa do wybudowanego w 1933 r. gazociągu, który połączył kopalnią gazu Roztoki z Państwową Fabryką Związków Azotowych w Mościcach. Warto wiedzieć, że dopiero w 1942 roku gaz otrzymał Kraków, na dodatek z… Tarnowa. 
W latach powojennych Tarnów był „stolicą” polskiego gazownictwa ziemnego, stąd bowiem Przedsiębiorstwo Państwowe Gaz Ziemny w Tarnowie zarządzało i obsługiwało wszystkie gazociągi wysokoprężne w kraju. Na tym terenie właśnie, z inicjatywy inżyniera Władysława Kołodzieja, naczelnego inżyniera Tarnowskiego Okręgowego Zakładu Gazowniczego, powstał pierwszy w kraju, a drugi na świecie podziemny magazyn gazu w Roztokach. Także tutaj zbudowano, po raz pierwszy w Polsce, gazociąg z tworzywa sztucznego. Warto również przypomnieć, że „zgazyfikowanie” regionu tarnowskiego jest niemal stuprocentowe (dokładnie 99%!), czyli najwyższe pomiędzy Tatrami a Bałtykiem. 
Wraz z rozwojem przemysłu w mieście tworzono oddziały kolejnych stowarzyszeń technicznych. Od 1961 roku działało Koło Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, a od 1977 r. Oddział tego Stowarzyszenia.

​

Przyszedł też czas na powołanie w Tarnowie stowarzyszenia naftowo-gazowniczego. Początki działalności SITPNiG na terenie Tarnowa sięgają 1980 roku, kiedy to mgr inż. Edmund Berger rozpoczął organizowanie Koła w Karpackich Zakładach Gazownictwa. Tworzenie struktury stowarzyszenia w KZG uzyskało poparcie kadry technicznej i Dyrekcji Zakładu. Koło zostało powołane w roku 1981 przy Oddziale SITPNiG w Krakowie. Zarząd Główny SITPNiG miał wtedy swoją siedzibę przy ulicy Rakowickiej. Ostatecznie członkami Koła zostali pracownicy nie tylko Karpackich Zakładów Gazownictwa w Tarnowie i podległych im Rejonowych Zakładów Gazowniczych ale także pracownicy Zakładu Remontowego Urządzeń Gazowniczych z siedzibą w Pogórskiej Woli. Z czasem Koło zaczęło działać na prawach Oddziału. 

Tarnowski Oddział SITPNiG jest jednym z 16 oddziałów Stowarzyszenia powstałego po II wojnie światowej w dniu 8 marca 1946 roku w Krakowie pod nazwą Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Paliw Płynnych – SITPPP. Od 1981 roku Stowarzyszenie występuje pod nazwą Stowarzyszenie Naukowo - Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego – SITPNiG. SITPNiG stanowi dobrowolne zrzeszenie inżynierów i techników przemysłu naftowego i gazowniczego. Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Stowarzyszenia są Koła.

W roku 1988 Zarząd Koła w Tarnowie podjął starania o utworzenie Oddziału SITPNiG w Tarnowie z wydzieleniem z dotychczasowej struktury dwu niezależnych Kół. Powstały: Koło Tarnów zrzeszające inżynierów i techników pracujących w poszczególnych zakładach Karpackiego Okręgowego Zakładu Gazownictwa oraz Koło Pogórska Wola przy Zakładzie Remontowym Urządzeń Gazowniczych. Do Oddziału przyjęto nowo utworzone Koło przy Zakładach Naprawczych Taboru Samochodowego i Sprzętu w Brzesku (zakładach remontujących sprzęt i samochody dla gazownictwa i kopalnictwa). Zarząd Główny na posiedzeniu w dniu 24.03.1988 roku w oparciu o Statut podjął Uchwałę o powołaniu Oddziału SITPNiG w Tarnowie. 6 czerwca 1988 roku po uzgodnieniach z ZNTSiS w Brzesku zorganizowano zebranie wyborcze, podczas którego miał powstać Oddział. Niestety, w tym dniu inż. Edmund Berger nagle zmarł na zawał serca. Do ostatniej chwili podpisywał legitymacje członkowskie, które miał wręczyć podczas zebrania. W związku z tym tragicznym wydarzeniem spotkanie założycielskie Oddziału odbyło się 29 sierpnia 1988 roku. 
Wtedy to powstanie Oddziału SITPNiG w Tarnowie stało się faktem - pierwszym Prezesem Zarządu Oddziału został Lucjan Łużecki i sprawował tę funkcję do 1996 roku (dwie kadencje). Od 1996 roku do 2008 roku funkcję przewodniczącego pełnił Zbigniew Łabuz. (trzy kadencje).
Wybór ten świadczy o wielkim uznaniu i poparciu dla prowadzonej przez Zarząd Oddziału działalności. Dowodem tego jest rosnąca liczba członków stowarzyszenia: w 1992 roku było to 116 osób; w 1995 -133; w 2000 -267; w 2001 - 294; w 2002 - 339; w 2003 -384; w 2005 - 402; w 2007- 435. 
Na koniec roku 2008 ilość członków indywidualnych, zgrupowanych w 5 – ciu Międzyzakładowych Kołach wynosi 450 osób. 
Koło w Tarnowie powstało w 1981 roku i liczyło 31 członków. Pierwszym Przewodniczącym Koła został Edmund Berger. Obecnie koło liczy 214 członków. 
Koło w Jarosławiu powstało w 1996. Wówczas liczyło 36 członków. Pierwszym Przewodniczącym Koła został Jerzy Kosiński. Obecnie koło liczy 89 członków.
Koło w Lublinie powstało w 2001 roku. Wówczas liczyło 25 członków. Pierwszym Przewodniczącym Koła został Tomasz Życzyński. Obecnie koło liczy 73 członków.
Koło w Sandomierzu powstało w 2006 roku. Wówczas liczyło 35 członków. Pierwszym Przewodniczącym Koła został Andrzej Fudala. Obecnie Koło liczy 38 członków.
Koło w Rzeszowie powstało w 1997 roku. Wówczas liczyło 23 członków. Pierwszym Przewodniczącym Koła został Marek Szpunar. Obecnie Koło liczy 36 członków.

W dniu 15.01.2009 r z inicjatywy dyrektora Zakładu Gazowniczego w Kielcach pana Józefa Katry i Zarządu Oddziału Tarnowskiego odbyło się spotkanie organizacyjne w sprawie powołania Koła SITPNiG przy Zakładzie Gazowniczym w Kielcach. Zarząd Oddziału na posiedzeniu w dniu 5.02.2009 r. podjął Uchwałę w oparciu o § 49 Statutu o powołaniu Koła SITPNiG w Kielcach. Do czasu powołania Koła w Kielcach pracownicy Zakładu Gazowniczego jak i Gazowni byli członkami Koła w Tarnowie i było ich w sumie 16 osób. W wyniku szeroko zakrojonej akcji agitacyjnej wyraziło chęć przystąpienia do naszego Stowarzyszenia dalszych 15 osób.
Aktualnie w naszym mieście mają siedziby następujące firmy: Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Oddział w Tarnowie, Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Karpacki Oddział Obrotu Gazem w Tarnowie, Zakład Remontowy Urządzeń Gazowniczych Sp. z o.o. w Pogórskiej Woli.
Wszystkie cztery ww spółki gazownicze działają na terenie południowo-wschodniej Polski. Stąd członkami naszego Oddziału są nie tylko osoby zatrudnione w Tarnowie, ale również pracownicy Gazowni, Oddziałów - Zakładów Gazowniczych w Jarosławiu, Kielcach, Lublinie, Rzeszowie i Sandomierzu oraz Terenowych Jednostek Eksploatacji w Jarosławiu, Jaśle i Sandomierzu.

W wyniku wyborów funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Oddziału objęła kol. Alicja Kaczmarczyk oraz członkowie kol. Ryś Wanda i kol. Adamczyk Grzegorz z Koła w Tarnowie, a przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego Oddziału został kol. Ryszard Ryba oraz członkowie kol. Maria Gajda i kol. Lucjan Łużecki z Koła w Tarnowie.
Pozostali członkowie Władz w ubiegłych kadencjach to koleżanki i koledzy bardzo zaangażowani w działalność Oddziału, aktywnie pracujący od momentu jego powstania:
Wiceprezesi: Lucjan Łużecki (1996-2000), Jerzy Kosiński (2000 - 2004), Janina Dziędziel- Gostek (od 2004 r.).
Sekretarze: Zbigniew Łabuz, Stanisław Sermak, Barbara Lisowska-Paterek, Edward Śledź. 
Skarbicy: Janina Dziędziel-Gostek (1988-2000), Beata Brożek (od 2000 r.)
Członkowie Zarządu: Lucjan Łużecki, Janina Dziędziel-Gostek, Tadeusz Stępień, Jacek Sennik, Lesław Górski, Andrzej Mazur, Leszek Kozioł.
Członkowie Zarządu - Przewodniczący Kół: Maria Misiecka, Marek Jakubowski, Edward Wytrwał, Marek Szpunar, Elżbieta Kluz, Edward Śledź, Jerzy Kosiński, Tomasz Życzyński, Andrzej Fudala.
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej: Mirosław Orpiszewski, Ryszard Ryba, Alicja Kaczmarczyk. 
Członkowie Komisji Rewizyjnej m.in.: Zbigniew Rzemiński, Adam Wójtowicz, Bogdan Baniak, Maciej Kowalik.

Od momentu zawiązania Oddziału SITPNiG w Tarnowie jego przedstawiciele włączali się w pracę stowarzyszenia. Rosnąca liczba członków i powstawanie kolejnych kół zrzeszonych w Oddziale przyczyniły się do zwiększenia liczby aktywnie działających koleżanek i kolegów. Byliśmy i jesteśmy widoczni na każdym szczeblu. Coraz liczniejsza grupa pracuje także w Zarządzie Głównym i jego organach doradczych. I tak:
I. Zarząd Główny:
1. Ryszard Ryba, 
2. Zbigniew Łabuz z wyboru oraz 
3. Bogdan Baniak z urzędu.
II. Główna Komisja Rewizyjna,
1. Maria Dzik – członek .
III. Komitet Naukowo Techniczny ds. Gazownictwa.
1. Bogdan Pastuszko – KSG (Tarnów),
2. Ryszard Ryba – GS (Tarnów), 
3. Andrzej Fedor – GS (Tarnów),
4. Paweł Fenrych - KSG (Tarnów).
IV. Główna Komisja Organizacyjna.
1. Beata Gawłowska - Bajda KSG (Sandomierz),
2. Zenon Pociecha - KSG (Jarosław).
V. Główna Komisja Szkoleniowa.
1. Alicja Białas – KSG (Tarnów),
2. Jerzy Kosiński – GS (Jarosław).
VI. Główna Komisja Budżetowa.
1. Ewa Kwiek - GS (Tarnów).
VII. Główna Komisja ds. Historii i Muzealnictwa.
1. Wanda Ryś - GS (Tarnów).
VIII. Rada Techniczna Rzeczoznawców.
1. Zbigniew Łabuz – KSG (Tarnów),
2. Ryszard Zamorski - KSG (Sandomierz).
IX. Rada Programowa Czasopism.
1. Wojciech Kantor - KSG (Tarnów),
2. Jacek Marczyk - GS (Tarnów).
X. Rada Seniorów.
1. Stanisław Rzemiński.
Działalność Usługowa
W 1998 roku powołany został Zakład Usługowy przy Oddziale SITPNiG w Tarnowie.
Korzystając z umiejętności i doświadczeń kolegów należących do SITPNiG, wykonał szereg projektów, które zostały już zrealizowane. Dokumentacje wykonywane były głównie dla potrzeb gazownictwa.
Pierwszą umowę na wykonanie prac projektowych zawarto 22.02.1999r. ; nosiła ona tytuł: „Modernizacja stacji gazowej II stopnia w rejonie ul. Boya-Żeleńskiego w Tarnowie”.
Do chwili obecnej wykonano 85 projektów, w tym 23 projekty stacji gazowych, 25 projektów gazociągów i sieci gazowej. Pozostałe projekty dotyczyły różnych dziedzin, m.in.: informatyki, zagospodarowania gazu z odwiertów, BHP.
Najważniejsze tematy zrealizowane przez Zakład Usługowy:
- Doprowadzenie paliwa gazowego do Huty Szkła Gospodarczego „Blowex” 
w Tarnowie,
- Doprowadzenie gazu do Okocimskich Zakładów Piwowarskich S.A. 
w Brzesku,
- Gazociąg do SSE EURO-PARK Mielec,
- Projekt rozruchu stacji rozdzielczo-pomiarowej i SRP w Tarnowie –Mościcach,
- System telemetrycznego monitorowania i zbierania danych o zużyciu nośników energii dla Huty „Ostrowiec,”
- Gazociąg wysokiego ciśnienia DN80 i stacja pomiarowa Q=1100 m3n/h przystosowana do telemetrii, zasilająca stację tankowania paliwa gazowego do autobusów MPK Tarnów.

Działalność szkoleniowa
Istotnym elementem naszej działalności jest organizowanie szkoleń dla Zakładów wchodzących w skład KSG, dzięki którym podnoszone są kwalifikacje pracowników. Do realizacji tego zadania powołano Wydział Szkolenia podlegający Ośrodkowi Szkolenia przy Zarządzie Głównym w Krakowie. Rocznie przeprowadza się ok. 40 kursów o tematyce: zgrzewanie rur z PE, budowa instalacji gazowych z miedzi, obsługa pomp i sprężarek oraz budowa sieci gazowych z tworzyw sztucznych. W większości przypadków wykładowcami są członkowie naszego Stowarzyszenia.
Dochody uzyskane z działalności Zakładu Usługowego i Wydziału Szkolenia przeznaczane są na działalność statutową.

Działalność naukowo - techniczna

Oddział koncentruje się głównie na szeroko pojętej działalności naukowo-technicznej i szkoleniowej, aby w ten sposób utrzymać wysoki poziom wiedzy wśród członków Stowarzyszenia. 
Oddział był organizatorem (lub współorganizatorem) sympozjów o tematyce naukowo-technicznej związanej głównie z działalnością firm gazowych. Spotkania te stały się okazją do wymiany spostrzeżeń i doświadczeń z pracy zawodowej, debat o bieżących problemach i przyszłości polskiego gazownictwa.

Kolejnym elementem działalności stowarzyszeniowej było organizowanie wyjazdów naukowo-technicznych, które są okazją do zapoznawania się z nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi, a także pozwalają nawiązać bezpośrednie kontakty z firmami z naszej branży w kraju i na świecie. Przyczyniają się także do poznania innych krajów i ich kultury.
Wiele do życia stowarzyszenia wniosło porozumienie z tarnowskim Oddziałem Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, któremu od wielu lat przewodniczy dr inż. Mieczysław Menżyński. Większość konferencji, sympozjów czy wyjazdów technicznych była i jest organizowana wspólnie, mam nadzieję że nadal tak będzie.

W kraju członkowie Oddziału zwiedzili m.in.: Muzeum Przemysłu Naftowego w Bóbrce, Kopalnię Gazu w Jodłówce, Dyspozytornię Gazu w Jarosławiu, budowę gazociągu tranzytowego Jamał - Europa, Podziemny Magazyn Gazu Mogilno, Kopalnię Ropy i Gazu w Gorlicach, Centralną Osuszalnię Gazu i Tłocznię w Maćkowicach, Zespół Elektrowni Szczytowo-Pompowych Solina – Myczkowce, Elektrociepłownię Sarzyna . Członkowie Stowarzyszenia brali udział w wyjazdach na targi techniczne: Międzynarodowe Targi Poznańskie, Międzynarodowe Targi Urządzeń i Instalacji Grzewczych w Krakowie, Targi Gazownicze w Bydgoszczy, jak też na prestiżowy Zjazd Gazowników Polskich.

Corocznie organizowane były wyjazdy techniczne poza granice kraju. Były to wyjazdy m.in. na Targi Techniczne EUREKA'94 w Brukseli, do zakładów armatury Hawle w Austrii (1997 r.), zakładów specjalizujących się w produkcji zaworów do sprężarek Hoerbiger w Austrii (1995), do zakładów Hawlena na Światową Wystawę Gazowniczą w Kopenhadze (1997 r.), Targi w Berlinie (1998r),Targi Tekniska Messan'99 w Sztokholmie, Cypr- Izrael- Egipt (2000 r.), do zakładów armatury redukcyjnej Tartarini we Włoszech(1996 r., 2002 r., 2005 r.), do firmy Gaz de France (1999), Międzynarodowe Targi Inżynierskie do Brna(1989 r., 2002 r.), do zakładów segregacji odpadów miejskich w Londynie (2001r), do Petersburga (2002 r.) oraz do Lvivtransgazu na Ukrainie połączony pobytem w Tłoczni Gazu i na terenie Podziemnego Magazynu Gazu (2002 r.) terminalu naftowego STATOIL w Norwegii (2003r), Światowy Zjazd Gazowników w Kopenhadze (2004r),do Barcelony połączony ze zwiedzaniem terminalu LNG (2006r), Muzeum Techniki w Paryżu (2007r), do firmy NaftGaz na Ukrainie (Krym) w celu zwiedzenia Podziemnego Magazynu Gazu i Tłoczni Gazu, a także portu obsługującego platformy wiertnicze (2008r). 
We wszystkich tych wyjazdach uczestniczyło po około 50 osób. Były to wyjazdy kilkudniowe.

Ważnym elementem działalności są spotkania towarzyskie, w tym bardzo popularny Bal Gazownika, corocznie organizowany wspólnie z tarnowskim Oddziałem PZITS. 
W swej działalności Oddział spotkał się z życzliwością i pomocą ze strony dyrekcji zakładów i Zarządów Spółek. Działalność oddziału scala środowisko, stwarza możliwość nawiązywania kontaktów i wymiany doświadczeń. Stowarzyszenie daje możliwość zaprezentowania swego dorobku na forum ogólnym, a także skorzystania z doświadczeń innych. 
Odznaczenia i wyróżnienia
Za aktywną pracę wielu członkom tarnowskiego Oddziału nadano Honorowe Odznaki SITPNiG i Naczelnej Organizacji Technicznej w stopniu srebrnym i złotym. Najwyższą odznaką SITPNiG - Honorową Odznaką Diamentową zostali odznaczeni: kol. Stanisław Rzemiński, Lucjan Łużecki i Janina Dziędziel-Gostek.

Ponadto Zarząd Główny SITPNiG na wniosek Zarządu Oddziału nadał następujące odznaczenia naszym członkom:
* 5 Złotych Odznak Honorowych SITPNiG dla naszych członków a są to:
kol. Alicja Kaczmarczyk, Ryszard Ryba, Edward Wytrwał, Jerzy Kosiński oraz Stanisław Sermak.
* 14 Srebrnych Odznak Honorowych SITPNiG dla członków Kół w Tarnowie, Sandomierzu, Lublinie i Jarosławiu.